Richten we ons niet te veel op behoud?

In het zaaltje van de rechtbank aan de Amsterdamse Zuid-as buigt de rechter iets naar voren om haar vraag persoonlijk aan mij te stellen. Het is donderdagochtend zeven over half elf. De rechtszaak van het Watersportverbond tegen de overheid is nog maar net begonnen. Op het spel staat een vrije doorvaart door windpark Borssele. Waarvan het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat zonder overleg heeft bepaald dat die doortocht voortaan om veiligheidsredenen moet worden beperkt.

Schepen tot 24 meter mogen er alleen nog maar doorheen via een corridor. Een onverstandig besluit met een mogelijke precedentwerking naar nieuw beleid, waarbij de veiligheid van het scheepvaartverkeer ernstig in het geding is. De rechter vraagt: “Meneer van Gerven, wat is in deze kwestie nu precies uw belang?”

Als ik uitleg dat de watersport niet is gehoord, noch is betrokken bij de totstandkoming van dit besluit, onderbreekt de rechter halverwege: “Meneer van Gerven, ik zal mijn vraag nog specifieker maken: hoeveel mensen hebben hier nu werkelijk een belang bij? Aan welke aantallen moet ik denken?”

Dat er op jaarbasis zo’n 30.000 Nederlanders de Noordzee opgaan en duizenden zeilers door dit specifieke windpark moeten manoeuvreren – doet het gezicht van de rechter alleen nog maar meer fronsen. Je ziet haar denken: Is dit deze hele heisa waard? Een paar duizend watersporters die onbelemmerd naar de overkant willen varen? Zijn er geen grotere problemen in de wereld?’

Heel even schiet de betrekkelijkheid van de kwestie ook door mijn hoofd.

Totdat ik denk, nee, we laten ons niet weg relativeren. Varen doen we al eeuwen over zee en dat brengt ons land ver. Bovendien heeft niemand er baat bij dat de minister per dienstmededeling afwijkt van eerder beleid en met de aantallen windparken op komst een levensgevaarlijk ijzeren gordijn aanlegt op open zee. Dat getuigt niet alleen van onbehoorlijk bestuur, maar betekent ook de volgende kras op het blazoen van een betrouwbare overheid. Het Watersportverbond is namelijk al vanaf 2011 met diverse ministeries in gesprek geweest over windpark Borssele. Waarbij het gemeenschappelijk standpunt telkens was: vrije doorvaart, net als bij de windparken in Duitsland, Denemarken en Engeland. Totdat de communicatie na 2019 stilviel en er in 2021 plotseling een besluit lag. Een onnavolgbaar proces, waar ambtenaren inmiddels excuses voor hebben gemaakt.

Maar wat zijn die waard in Den Haag?

Voor onze lobby biedt het in ieder geval stof tot nadenken. Want bij wie moet je nu zijn als je problemen ervaart met de overheid? In Nederland alleen zijn al 98.000 inspraakorganen. Hoe vind je je weg in dat labyrint? Een gevaar trouwens, waar we als Watersportverbond ook voor moeten waken. Want hoe duidelijk is onze organisatie als je mee wilt praten? Kan dat makkelijker, eenvoudiger?

De rechter doet medio januari uitspraak in onze zaak. Waarbij het belang voor ons klip en klaar is: op een veilige manier behoud van onze vrijheid. Toch valt daar een stevige kanttekening bij te plaatsen: gaan volgende generaties namelijk nog een boot kopen en de Noordzee over? Of willen die met een deel-kite, of share-foil, een windturbinevrije branding? Richten wij onze lobby niet te veel in op behoud, in plaats van vernieuwing?

Fijne feestdagen en tot in het nieuwe jaar.

Reageren?

Arno van Gerven is directeur van het Koninklijk Nederlands Watersportverbond. Iedere week snijdt hij actuele onderwerpen in de watersport aan. Wil je reageren? Doe dat op arno.van.gerven@watersportverbond.nl.