Mijn zoon wisselt van voetbalvereniging. Onderaan de lijst van vragen die ik moest invullen van zijn nieuwe club stonden twee vakjes. Achter het eerst vak: wilt u iets voor de club betekenen in de vorm van sponsoring of donatie? Achter het tweede vak: wilt u als vrijwilliger in de kantinecommissie, de materiaalcommissie of de vervoerscommissie?
Totdat ik het las, was ik ervan overtuigd dat ik iets voor de vereniging wilde doen. Al hadden ze tegen me gezegd dat ik voortaan de ballen moest gaan oppompen op maandagavond, dan had ik dat met veel liefde gedaan. Maar bij het zien van al die commissies, verdween de spontaniteit. Het gevoel maakte plaats voor serieuze vragen: Hoeveel tijd gaat mij dit kosten? Waar zit ik straks aan vast? Welke andere personen zitten in die commissies?
Voor mij was het anders verlopen, als ik door iemand binnen de club persoonlijk was aangesproken met een eenvoudige en concrete taak. Nu voelde het als de rekrutering voor de vereniging van gepensioneerden, waarbij je als jongste lid de notulen mocht maken van de wekelijkse vergadering onder de bezielende leiding van een oud-leraar Duits.
Het voorval werd daarom toegevoegd aan mijn lijst voor de brainstorm met onze vrijwilligers volgende week. Wij willen namelijk naar een nieuw beleid, waarmee er antwoorden komen op de vraag ‘hoe houden wij vrijwilligerswerk aantrekkelijk voor komende generaties?’ Dat doen wij voor de aangesloten verenigingen en ons zelf. Want net als bij veel andere sporten, veroudert het vrijwilligersnetwerk in snel tempo. Nieuwe mensen blijken lastig te porren.
Om daar een kentering in te krijgen, mogen wat mij betreft de volgende vragen op tafel:
- Hoe stoppen wij de toenemende druk van het aantal overheidsregels voor vrijwilligerswerk. Dat schrikt af. Zoals de invoering van de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR). Hierdoor moeten alle verenigingen en stichtingen vanaf 1 juli de positie en plichten van bestuursleden en toezichthouders vastleggen en ervoor zorgen dat het bestuur en de besluitvorming binnen de vereniging duidelijk is omschreven en vastgelegd. Waarom zo juridisch en formeel? Waarom geen beleid op vertrouwen?
- Hoe laten wij vrijwilligers niet te lang op één plek zitten, zodat het werk leuk en fris voor ze blijft? Bij studentensportvereniging Odysseus’91 in Utrecht wordt jaarlijks het volledige bestuur gewisseld. Werkt uitstekend. Ook de continuïteit en de borging van kennis is geregeld. Alleen anders.
- Hoe richt je een effectief wervingsbeleid in? Wat is bijvoorbeeld een aantrekkelijke vacaturetekst? Dat gezegd hebbende, zou het sowieso geen overweging waard zijn om iemand binnen de club verantwoordelijk te maken voor de tevredenheid van vrijwilligers? Een persoon die zorgt dat er niet op vrijwilligers wordt gemopperd, maar de gezamenlijkheid benadrukt.
- Zijn er bovendien mogelijkheden om als vereniging de volgende generatie meer bij de activiteiten te betrekken? Advies aan jonge mensen vragen? Clubs die dat namelijk veelvuldig doen, zijn in de regel succesvol in de aanwas van nieuwe leden en vrijwilligers. En als we dan toch bezig zijn; zijn de opleidingseisen voor vrijwilligers nog wel van deze tijd? Weken of maanden? Kan dat niet compacter?
Of mis ik dingen?
Arno van Gerven is directeur van het Koninklijk Nederlands Watersportverbond. Iedere week snijdt hij actuele onderwerpen in de watersport aan. Wil je reageren? Doe dat op arno.van.gerven@watersportverbond.nl.
