De temperaturen gaan flink naar beneden en het is rustig op het water. Toch pakken steeds vaker mensen ook in deze tijd van het jaar hun SUP, kano, boot of board om even lekker het water op te gaan. Terecht, want de omstandigheden kunnen geweldig zijn en Nederland ziet er nu vanaf het water heel anders uit dan in de zomer.
Wil jij een tochtje maken deze winter? Ga dan goed voorbereid het water op. De vuistregel: kleed je naar de temperatuur van het water en zorg voor gezelschap.
Een aantal tips:
-
Denk vooruit
De risico’s bij het varen in de winter zijn stevig en moet je niet onderschatten. Kies dus een route de je kent en controleer de weersvoorspellingen zorgvuldig. Niets is vervelender dan overvallen worden door extreme weersomstandigheden. De winter is geen tijd om jezelf uit te dagen op groot water. Onthoud dat zelfs een lichte wind voor kou kan zorgen. Zorg dus dat je kleding geschikt is voor alle type omstandigheden.
-
Kleding
Met een goede trui, muts, een winddicht jack en niet te vergeten een reddingsvest kom je een heel eind, maar kleding moet je ook in het water een tijdje warm houden. Dat risico is bij het suppen, kite- of windsurfen natuurlijk wat groter, maar ook tijdens het kanovaren en/of zeilen is het verstandig om een neopreen pak (bv. long john) aan te schaffen. Let op: met een long john hebben buik en rug een eerste laag, de armen en schouders zijn nog onbeschermd. Daar overheen draag je een goed sluitend en waterdichte anorak. Aan je voeten hoge neopreen schoenen en op je hoofd een muts. Voor de SUP, kite- of windsurf is een wetsuit speciaal voor de winter onontbeerlijk.
De ervaren watersporter kent de gouden regel: hoe meer lagen, hoe beter de isolatie. Vaak wordt daarbij gewerkt met drie lagen:
- Base Layer: is de laag dicht op de huid, ook wel thermokleding genoemd.
- Mid layer: isolerende laag, neemt geen vocht op - voorkomt warmteverlies door straling en isoleert verder door het vasthouden van de door het lichaam opgewarmde lucht.
- Outer layer: water - en winddichte laag - voorkomt warmteverlies. In open zeilboten worden daarvoor vaak lichte spraytops gebruikt.
Droogpakken worden ook veel gebruikt in open zeilboten, kano’s, kajaks of tijdens het kitesurfen. Een droogpak is de derde of buitenste laag van de warme zeilkleding en beschermt zowel tegen wind als water. Daarnaast moet je kleding bij je hebben om, als je eenmaal weer op het droge bent, je warm en droog aan te kunnen kleden. Wind en natte kleding zorgen ervoor dat je nog sneller onderkoeld raakt.
-
Eten en drinken
Eten, eten en eten is het motto tijdens het watersporten in de winter. De calorieën jaag je er snel door en vermoeidheid, concentratieverlies en zeeziekte liggen op de loer. Een thermoskan aan boord met een warme drank is geen overbodige luxe.
-
Training en gezelschap.
Met goede kleding en eten alleen ben je er niet. Alleen in je boot, kano, op je SUP, kite- of windsurfboard klimmen kost veel tijd en inspanning. Tijd en inspanning die je in het ijskoude water veel minder dan in de zomer hebt. Naar de kant zwemmen is vaak geen optie. Hulp is dus nodig. Als jij en je gezelschap reddingen hebben geoefend, kun je in één á twee minuten weer in je boot zitten of op je plank staan. Ook daarna is er echter nog steeds de kans om onderkoeld te raken. Heb je geen wetsuit aan, ga dan zo snel mogelijk naar de kant. Lang niet iedereen kan zowel jou slepen, als je overeind houden. Daarom is het verstandig om zeker in de winter met minimaal drie personen te varen, zodat je elkaar kunt helpen.
-
Zwembadtrainingen voor omslaan
Ondanks alle voorzorgen kan het iedereen overkomen dat hij of zij omgaat bij zeilen, kano of suppen. Dat is voor sommigen de eerste keren dat dit gebeurt een beangstigende ervaring. Vooral in de winter is het zaak snel weer in de boot te zitten of aan de kant te komen. Dit lukt zoals we eerder beschreven hebben, alleen met de hulp van een ander. Omgaan en er weer in klauteren moet worden geoefend. Mensen moeten, zeker als het water ijskoud is, precies weten wat ze doen.
In de wintermaanden bieden veel kanoverenigingen daarom zwembadtrainingen aan om mensen te leren eskimoteren, maar ook hoe je weer in je kano klimt. Ook een aantal zeilverenigingen nodigt nieuwkomers van harte welkom om deel te nemen aan een zwembadtraining en zo de beginselen van self rescue te leren. Door de coronamaatregelen gaan deze trainingen dit jaar (vaak) helaas niet door, maar vraag - zodra de zwembaden weer openen - naar de mogelijkheden bij de vereniging.