Van Hinderplaat naar waardevolle tips voor zeekajakkers

Op 19 februari van dit jaar werd er onder leiding van Govert Plugge en Max van Uden een kajaktocht georganiseerd rond de Hinderplaat, waarbij onderweg verschillende calamiteiten ontstonden. Het is de groep van 11 deelnemers, waaronder twee instructeurs, onderweg gelukt om de calamiteitenketen tijdig te doorbreken. 

Eén persoon is onderweg vanwege zeeziekte en onderkoeling door de KNRM opgepikt. De rest van de groep kon, nadat de Hinderplaat was bereikt, zelfstandig terugvaren naar Stellendam. Zowel een goede samenwerking, fysieke conditie, mentale weerbaarheid, als het gebruik van de meegenomen veiligheidsmiddelen en de hulp van de KNRM droegen bij aan de goede afloop. 

Govert Plugge was één van de instructeurs/begeleiders van de tocht: “Het was de eerste keer in 33 jaar zeekajakken, dat ik tijdens een tocht een dergelijk incident meemaakte. Door over de tocht te delen en openheid van zaken te geven, hopen we dat anderen ervan kunnen leren en hun voordeel kunnen doen met alle dingen die wij onderweg tegen zijn gekomen.” 

Golfhoogte checken

De golfhoogte werd van tevoren diverse keren gecontroleerd aan de hand van Windguru en Windfinder. Die gaven aan dat de golfhoogte zou afnemen. De deining die was ontstaan door de harde wind in de dagen ervoor, nam echter niet zo snel af. Het is echter raadzaam om het weer op zee, vooral ook verder op zee en in de dagen vooraf aan je tocht, goed in de gaten te houden in verband met de opbouw van golven en deining. Mogelijk geven andere apps zoals surfcheck ook nog een goed beeld van de hoogte en eventuele afname van de golven.

Materialen

Op basis van de ervaringen tijdens deze tocht is een voetpomp aan te raden bij tochten op zee. Een handpomp werkt in wat grotere golven niet goed omdat de kans groot is dat een nieuwe golf weer voor water in de kuip zorgt omdat het spatzeil open moet staan om met de handpomp het water te kunnen afvoeren.
Zorg voor een goede reserve peddel, eentje waarmee je fijn kunt varen. Wanneer dit geen kopie is van de peddel waarmee je normaal gesproken vaart, zorg dan dat je er regelmatig mee oefent. Zodat je niet meer hoeft te wennen wanneer je in een noodsituatie terecht komt en hem moet gebruiken.

Goede groepsdynamiek

Tijdens de diverse reddings- en sleepacties heeft iedereen van de groep zich maximaal ingezet. De vele trainingen en oefeningen die de deelnemers samen hebben gevolgd in het verleden wierpen tijdens de tocht zichtbaar hun vruchten af. Regelmatig een training of oefening inplannen met je medekajakkers voorkomt dat je tijdens een tocht tegen situaties aanloopt waar je geen raad mee weet.

Briefings en knipmomenten

Check tijdens een briefing voorafgaand aan een spannende of risicovolle tocht of er voor jezelf en de andere vaarders genoeg rust- en veiligheidsmomenten zijn ingebouwd. Spreek bijvoorbeeld een knipmoment af om even bij elkaar te checken of iedereen zich nog senang voelt met de situatie. Je kunt dan wellicht op tijd vervelende situaties voorkomen. Eenmaal op zee moet je het samen doen en ben je als groep verantwoordelijk voor elkaar.

Spookt er een ‘wat als’ of ‘waarom’ vraag door je hoofd, schroom dan niet om hem ook te stellen. Het kan ook handig zijn om handsignalen af te spreken. En een inventarisatie te maken van aanwezige noodsignalen en handpompen binnen de groep.

Oefenen met slepen, vlotjes en reservepeddels

De diverse slepen werden goed gevormd, er is echter twee keer iemand omgegaan die als eerste sleper fungeerde. Dit ontstond doordat het vlotje aan de achterste sleper trok. En ook doordat de voorste sleper aan de achterste trok, en de golven die de slepers zijwaarts duwden. Trainen en oefenen op dergelijke hulpacties is geen overbodige luxe, bleek.
Bij het slepen van twee kajaks door een waterscooter kwamen de twee transportzeilen goed van pas. De zeilen zijn over de kuip heen geplaatst waardoor er geen water in de kuip kon komen. Het verdient dan ook aanbeveling om je transportzeil tijdens tochten mee te nemen.

Onderkoeling of zeeziekte melden

Er zijn tijdens de tocht naar de Hinderplaat meerdere mensen te water geraakt waarbij (lichte) onderkoeling is ontstaan. In de meeste gevallen steeg de lichaamstemperatuur na de landing weer en konden deelnemers daarna weer verder varen.
De zeezieke deelnemer is mede onderkoeld geraakt doordat in de pauze de droogbroek en anorak niet goed ineengerold werden en door het stilzitten in het vlotje. Het is aan te raden om personen in een vlotje direct warme kleding aan te laten trekken zoals een stormcag en warme muts, om snelle afkoeling te voorkomen.

Noodonderkomen (bothy) en marifoongebruik

Door direct met drie personen onder de bothy te kruipen nam de temperatuur onder de bothy snel toe. Natte kleding kon worden gewisseld door droge kleding en de lichaamstemperatuur van de deelnemer neemt weer toe. Het werkt goed om iemand buiten de bothy contact te laten houden met de mensen in de bothy. Met twee marifoons op kanaal 77, was communicatie mogelijk zonder een flap van de bothy omhoog te tillen. Zo werd de kou buiten gehouden.
Communicatie met hulp- en/of reddingsdiensten

Om te voorkomen dat er in het geruchtencircuit allerlei verhalen ontstaan is het goed om terughoudend en heel accuraat te zijn bij het verstrekken van informatie of het geven van een oordeel over het incident op social media.

Nazorg

Een stukje nazorg en direct contact met betrokkenen kan helpen om het gebeurde te verwerken, een plaats te geven en ervan te leren. Het schrijven van een evalutie/verslag kan waardevol zijn om een en ander op een rijtje te zetten en te verwerken. 

- - -

Noot van de redactie:

Voor informatie omtrent de golfhoogtes bij de Hinderplaat kan contact op worden genomen met Vuurtoren Ouddorp. De vuurtoren heeft toegang tot de KNMI computer, waar de actuele en constant bijgestelde gegevens van het meetnet van Rijkswaterstaat instaan. Hierdoor kunnen ze goed advies geven over actuele en te verwachten golfhoogtes en windverwachtingen.

Tevens beschikken ze over een "dikke" verrekijker, waarmee ze van de kust van Schouwen tot aan de Maasvlakte alles visueel waar kunnen nemen. Ook hebben ze radardekking over het zeegebied Hoek van Holland tot aan de kust van Walcheren, waar ze de scheepvaart in de z.g. Inshore Traffic zone, het Slijkgat en de Natura 2000 gebieden monitoren. 

De vuurtoren kan bereikt worden via 088-797095 of 0610228598.